Gabor Maté: waarom altijd optimistisch zijn stress veroorzaakt

Voor veel mensen is dwangmatig positief denken een coping mechanisme, dat vaak tijdens de kindertijd is aangeleerd. Met negatief denken kun je jouw lijf een plezier doen. Dat schrijft althans Gabor Maté in Wanneer je lichaam nee zegt. In dit boek doet de Canadese arts verslag van zijn onderzoek naar de invloed van stress op de ontwikkeling van (dodelijke) ziekten. En laat hij met deze ietwat merkwaardige opmerking nou óók een belangrijk knelpunt in veel spirituele gemeenschappen aankaarten… 

In Wanneer je lichaam nee zegt laat Gabor Maté voor talloze ziekten zien dat stress een aanzienlijke invloed heeft op de ontwikkeling en het verloop ervan. Ziekte is een uiting van innerlijke disharmonie, en stress is één van de belangrijkste oorzaken van zo’n verstoord evenwicht. Hij nam tientallen interviews af met zieke en herstelde mensen om te onderzoeken hoe stress bij hen een rol had gespeeld. De rode draad die opdoemde in deze verhalen? Ontzettend veel van de geïnterviewden onderdrukten hun emoties. Ze deden niet aan negatief denken.

Negatief denken op een gezonde manier

Oké, dat betekent niet dat dr. Maté mensen aanraadt om de hele dag te gaan zitten mokken en klagen. Maar het is wél heel belangrijk om de druk los te laten altijd maar ‘positief te denken’ en een ‘optimist’ te zijn. Daarmee sluit je namelijk bepaalde aspecten van de werkelijkheid uit, zoals angst en verdriet. Negatief denken wordt dan dus eigenlijk heel positief. Het betekent dat je de werkelijkheid erkent, en, belangrijker nog, dat je erop vertrouwt dat je die ook onder ogen kunt komen. Als je negatief denken op die manier bekijkt, schuilt er een enorme kracht in en kan het alleen maar tot wijsheid, autonomie en inzicht leiden.

Dwangmatig positief denken

Voor veel mensen is dwangmatig positief denken een coping mechanisme, dat vaak tijdens de kindertijd is aangeleerd. Dit is de enige manier waarop ze het gevoel hebben hun angst onder de duim te houden. Maar, of je het nu door hebt of niet, voor je lichaam is dit dwangmatige optimisme een enorme bron van stress. Vooral als je ziek bent! Dan is het namelijk niet meer dan normaal dat er van alles omhoog komt wat je misschien als ‘negatief’ ervaart. Het kost nogal wat inspanning om te doen alsof dat niet zo is. Maar ‘negatief denken’ is niet alleen gunstig voor je stresslevels in het heden. Verschillende onderzoeken hebben uitgewezen dat mensen die dwangmatig positief denken een groter risico lopen op ziekte en een kleinere kans hebben op overleven. ‘Negatief denken’ kan je helpen inzien op wat voor manier stress eraan heeft bijgedragen dat je ziek bent. Hoe ben jij de afgelopen jaren (of je hele leven) met je emoties omgegaan? Hoe is deze innerlijke disbalans ontstaan?

Authentiek positief zijn

De volgende keer dat je de neiging hebt om je onvrede, angst of twijfels weg te drukken in de naam van optimisme, laat deze in plaats daarvan dan juist even toe. Ironisch genoeg is er dan mínder kans dat ze de controle over jou krijgen. Luister naar wat deze gevoelens je te vertellen hebben. Kijk wat er wel en niet werkt in je leven. Dr. Maté schrijft: ‘Authentiek positief denken, of nog een stapje verder, authentiek positief zijn, stelt ons in staat te weten dat we niets van de waarheid te vrezen hebben.’

Spiritual bypassing

Heb je weleens van het begrip spiritual bypassing gehoord? Het verwijst naar de neiging van sommige spirituele gemeenschappen om bovengenoemd dwangmatig optimisme te promoten. Mensen worden aangespoord onvoorwaardelijk dankbaar te zijn en negatieve gevoelens ‘weg te mediteren’. Met andere woorden: verwachten dat ze vanzelf verdwijnen als je maar doorademt, zonder dat je luistert naar hun boodschap. Of deze negatieve gevoelens worden afgedaan als uitspattingen van het ego, dat maar beter het zwijgen kan worden opgelegd. Maar, hoe hard we ook op weg zijn naar verlichting, we zijn allemaal mensen, voor nu. De echte uitdaging zit ‘m in het integreren van ‘negativiteit’ in een authentieke identiteit. Laat je negativiteit niet je mentale huis afbreken, maar nodig haar wel af en toe uit voor een kopje koffie. Dit artikel is overgenomen van Holistik: https://holistik.nl/negatief-denken/

900 599 Richard Zoet